Publicatiedatum: 10 mei 2016

“Het is me vaker verweten dat ik te weinig complimenten geef, terwijl ik toch het idee heb dat ik het wel doe. Kennelijk komen ze niet over”. Dit vertelt voormalig CEO van ABN Amro, Rijkman Groenink in een uitzending van ‘Kijken in de ziel van topondernemers’. Dat roept de vraag op hoe je een compliment geeft dat de ander ook bereikt en raakt. Enkele tips en overdenkingen.

Wees oprecht

Een open deur, maar trap hem ook in. Veel collega’s en managers hebben wel eens een training of workshop gevolgd waarin feedback geven aan bod kwam. ‘Begin te vertellen met wat je goed vindt’, luidt het credo. Dat helpt inderdaad om een positieve toon te zetten, maar meen het ook. Veel mensen voelen haarfijn aan als je een trucje toepast. Dan komt het compliment niet aan.

N.B. De veelgehoorde tip ‘Fake it until you make it’ kun je uitproberen, als het voor jou slechts een kwestie van wennen is. Kijk tegelijkertijd niet raar op als mensen doorhebben dat je het ‘faket’. En wanneer ben je eigenlijk wel zover dat je het compliment oprecht kunt geven?

Check je mening over complimenten geven

Ga voor jezelf eens na wat je echt vindt van complimenten geven. Als een noodzakelijk onderdeel van je werk wellicht, omdat je weet dat je collega’s graag waardering krijgen. Dan blijft de werksfeer tenslotte goed en worden de klussen geklaard. Misschien geef je alleen een compliment als je iets van iemand gedaan wilt krijgen.

Deze voorbeelden illustreren hoe je waarderen uitsluitend functioneel toepast met een verborgen agenda. Dat zwakt de kracht en oprechtheid van een compliment af.

Wat ook aan de hand kan zijn, is dat je geen waardering wilt geven, omdat je het zelf ook niet krijgt. Zo van: ‘ik niet, dan jij ook niet’. Of dat je niet wilt dat een ander meer in de spotlights komt te staan dan jij, want daar zou jij nadeel van kunnen hebben bij een promotie bijvoorbeeld. Misschien kom je deze trekjes van jezelf niet graag onder ogen, schaam je je daarvoor, maar ze maken je wel menselijk. Lees wat onderzoekster Brené Brown zegt over schaamte.

Wat gaat eigenlijk achter deze overwegingen schuil? Het antwoord kan diep verscholen zitten in jezelf en gaan over perfectionisme, je eigen opvoeding, cultuur, schaamte, angst om te kort te komen en/of een negatief zelfbeeld. Daar ligt de basis om te veranderen, als je wilt.

Ga na hoe jij zelf complimenten ontvangt

Complimenten ontvangen. Misschien wuif je ze snel weg, denk je dat iemand schromelijk overdrijft, want het kon volgens jou nog veel beter. Of dat diegene iets van je wilt en er een addertje onder het gras zit. Zodat ‘als je erachter komt’, kunt zeggen of denken ‘zie je wel…’.

Wellicht hoor je de complimenteuze woorden niet en reageer je nauwelijks. Vraag eens in je omgeving of anderen het gevoel hebben in hoeverre jij openstaat voor het ontvangen van waardering. Iedereen heeft een blinde vlek, dus wie weet wat je over jezelf te weten komt. Een kwetsbaar proces misschien, maar wel heel verrijkend. Bekijk de TED-talk van Brené Brown over de kracht van kwetsbaarheid.

En vraag je af waarom complimenten ontvangen je eventueel moeilijk afgaat. Check je overwegingen, zoals aan het einde van de vorige tip.

Herhaal je compliment

Wat als je een welgemeend compliment maakt en je merkt dat de ander het wegwuift of niet lijkt te horen? Herhaal het en zeg letterlijk dat je diegene een compliment maakt, omdat je vindt dat hij of zij dat verdient met de reden erbij. Je kunt het uiteraard niet afdwingen, maar herhalen wil nog wel eens helpen onthouden of een kwartje daadwerkelijk laten vallen.

Geef jezelf een compliment

Je kunt anderen niet veranderen, dat weet je waarschijnlijk wel (uit ervaring). En soms kun je wachten tot je een ons weegt op waardering voor jouw bijdrage. Je hebt dan een paar keuzes:

Nog harder je best doen in de hoop dat het wel gezien en gewaardeerd wordt.

Benoemen en laten zien wat jouw bijdrage was aan relevante collega’s en managers in de hoop dat iemand je daarvoor complimenteert.

Jezelf een compliment geven over kleine en grote resultaten.

De eerste tip zou wel eens een bodemloze put kunnen zijn en een uitputtingsslag. Want wat doe je als jouw resultaten dan nog niet gezien worden? Waar houdt ‘het harder je best doen’ op?

De tweede tip is prima voor je zichtbaarheid, alleen kun je nog steeds teleurgesteld worden als die hoop jou drijft. Doe dit daarom vooral voor je profilering.

De derde tip kun je niet vaak genoeg doen. Het geeft je een positief gevoel, ook al moet je even wennen. En het maakt je bewust van wat je bereikt hebt door er op deze manier bij stil te staan. Daarnaast kun je op deze manier leren complimenteren. Als je het steeds beter naar jezelf kunt, dan wordt het ook makkelijker om naar een ander je waardering te uiten.

Geniet!

Een compliment is uiteindelijk een cadeau dat je geeft of ontvangt. Cadeaus horen bij een feestje en feestjes zijn er om van te genieten. Geniet! Waarom ook niet? Het kost je niks :-)

Over Saskia Baardman

“Het valt mij op dat het thema rondom waarderen, complimenteren, binden en boeien al jarenlang de aandacht heeft. Al bijna 10 jaar ben ik me aan het verdiepen in de mens en haar gedragingen via opleidingen, cursussen, workshops, boeken etcetera. Dus met ‘uit je waardering’ ben je er wat mij betreft niet. Want waarom geven mensen dan geen of te weinig complimenten? Of doen ze het wel, maar worden ze niet ontvangen? Mensen hebben dieperliggende drijfveren en een bepaald (onbewust) zelfbeeld die hun gedrag en gedachten beïnvloeden. Volgens mij ligt daar de sleutel tot nieuw oprecht gedrag.”

Saskia Baardman is tekstschrijver en schrijfprikkelaar bij haar eigen tekstbureau Raak met woorden.